Anal Fissür Nedir?
Anal fissür halk arasında makat çatlağı olarak da bilinir. Uzun süreli kabızlık, ishal gibi rahatsızlıkların varlığında fazla ıkınmaya bağlı olarak gelişir. Kalın bağırsağın son kısmı yani makatın cilt yüzeyinde oluşan bu çatlak ya da yırtıklar; bölgede hassasiyet, yanma ve kanamaya neden olur.
Dışkılama esnasında cam batmasına benzer bir hisse yol açan rahatsızlık zaman zaman kişinin makatı yırtılıyormuş gibi hissetmesine neden olacak kadar şiddetli olabilir. Kişinin dışkılamaktan kaçınmasına yol açan bu durum, Crohn ya da ülseratif kolit gibi hastalıklardan da kaynaklanabilir.
Anal fissür hemoroidal rahatsızlıklarla karıştırılabilmektedir. Ayırıcı tanı için deneyimli Genel Cerrah muayenesi şarttır.
Anal Fissür Belirtileri Nelerdir?
Anal fissür sıklıkla kabızlık ya da ishal gibi rahatsızlıklardan sonra meydana gelir. Dışkılama güçlüğü ve aşırı ıkınmaya bağlı olarak gelişen anal fissür, yetersiz sıvı tüketimi ya da lifli gıdalardan fakir beslenmeye bağlı olarak da görülebilir. Makattan cam parçası çıkarma hissi ile karakterize olan anal fissür, hafif şiddette kanamaya yol açabilir. Kişi tuvalet kağıdında ya da iç çamaşırında kan görebilir. Anal bölgede kaşıntı, şişlik ve ağrı olabilir.
Her kabızlık çeken ve sert dışkılayan kişide anal fissür görülmez. Anal fissür oluşumundaki temel sorun anal kanal istirahat basıncının artmasıdır. Yani bu bölgedeki istemsiz çalışan kasların aşırı aktivasyonudur. Tedavideki ana hedef bu aşırı aktivasyonu ortadan kaldırmaktır.
Sınıflaması
Anal fissür akut ve kronik olarak ikiye ayrılır. Akut yani yeni gelişmiş makat çatlağı yüzeyseldir, kolayca tedavi edilebilir. Ancak tanıda gecikme olur ve kronikleşirse tedavisi daha güçtür.
Tanısı Nasıl Konur?
Tanı için hasta değerlendirmesi ve elle yapılan muayene yeterlidir. Akut anal fissürde, fissür ün kendisi görülür. Kronik anal fissürlerde fissür triadı denilen, anal kanal dışında deri kıvrıntısı (skin-tag), anal kanal içinde büyümüş papilla (hipertropik papilla) ve derin fissür tabanı, fissürün kendini iyileştirme çabaları sonrası oluşan yapılardır. Muayene bulgusu şikayetler ile örtüşmüyor ise olası barsak hastalıkları açısından rektoskopi, kolonoskopi gibi kalın barsak inceleme tetkikleri yapılmalıdır.
Tedavi Seçenekleri Nelerdir?
Anal fissür tedavisinde asıl amaç anal kanal denen bölgedeki basıncı düşürmektir. Bu yolla kanama ve ağrı azalır. Koruyucu tedaviler arasında;
Kabızlığın engellenmesi,
Sıcak-ılık oturma banyoları,
Makat bölgesinin hijyeni,
Tuvalette oturma süresinin 5 dakikadan az olması
Bu tedavi yöntemleri ile hastaların yaklaşık %80-90’ı birkaç haftada iyileşmektedir. Şikayetlerin devam etmesi durumunda;
Hastalığa spesifik kremler,
Anal bölgeye Botox enjeksiyonu,
Ameliyat uygulamaları gerekebilmektedir.
Anal Fissür Ameliyatı
Uygulanan cerrahi dışı tedavi yöntemlerine rağmen, hastanın şikâyeti devam ediyorsa doktorunuz ameliyat kararı verebilir. Bu ameliyatta, Lateral İnternal Sfinkter denilen kas grubuna müdahale edilmektedir. Lokal veya spinal anestezi altında işlem gerçekleşmektedir. İşlem sonrası hasta günlük hayatına dönebilir. Usulüne uygun yapılan ameliyat sonrası iyileşme oranı %98 civarındadır.